Rozszerzanie diety dziecka a umiejętność siadania.
Kwestia sadzania dzieci w krzesełku do karmienia jest przedmiotem wielu pytań wśród rodziców. Przede wszystkim spowodowane jest to faktem, że większość maluchów w momencie rozpoczynania przygody z jedzeniem, nie potrafi samodzielnie przyjmować pozycji siedzącej. Kiedy zatem powinniśmy zacząć rozszerzać dietę i jaka powinna być pozycja dziecka podczas jedzenia?
Z punktu widzenia fizjoterapeuty, najlepiej poczekać do ukończenia 6. miesiąca (takie są też wytyczne WHO i AAP) z uwagi na to, że rozszerzanie diety najlepiej rozpocząć w pozycji siedzącej (z podporem na kolanach rodzica lub w krzesełku do karmienia), nawet jeśli dziecko nie siada jeszcze samodzielnie.
Czy lepiej zacząć na kolanach rodzica, czy od razu w krzesełku?
Wszystko zależy od indywidualnych uwarunkowań malucha. Są dzieci, które od początku stabilnie siedzą w krzesełku, a są takie, które potrzebują na to więcej czasu. Zdarza się, że kontrola postawy dziecka na początku nie jest jeszcze na tyle optymalna, aby mogło ono stabilnie siedzieć w krzesełku i lepiej rozpocząć przygodę z jedzeniem na kolanach rodzica. Warto co kilka dni wkładać do niego malucha i obserwować postawę dziecka. Jeśli nie będzie chwiało się na boki, do przodu i do tyłu, można śmiało zrezygnować z karmienia na kolanach. Istnieje również możliwość ustabilizowania pozycji dziecka w krzesełku poprzez zwinięcie małego ręcznika i włożenie go między tułów malucha a oparcie lub boczne elementy krzesełka.
Jaka powinna być prawidłowa pozycja dziecka w krzesełku?
Dziecko w krzesełku powinno być wyprostowane i nie opadać na boki, do przodu i do tyłu. Część krzesełek ma regulowane elementy, które pozwalają dostosować krzesełko do aktualnej wielkości i postawy dziecka. Jeśli nie, można wykorzystać wspominany wcześniej, zwinięty ręcznik. Pozycja wyprostowana jest istotna z uwagi na bezpieczeństwo w razie ewentualnego zakrztuszenia, co może się zdarzyć podczas rozszerzania diety. Ważna w kwestii tego, jak dziecko siedzi, jest pozycja miednicy. Powinna znajdować się ona w położeniu neutralnym, tak, by maluch siedział na guzach kulszowych, a nie „zjeżdżał” z siedziska siadając na kości krzyżowej. Prawidłowa pozycja miednicy i wyprostowana postawa odgrywa rolę nie tylko w zapewnieniu bezpieczeństwa w razie zakrztuszenia, ale także zapewnia prawidłowe ustawienie głowy, a co za tym idzie, wpływa na efektywne żucie i połykanie. Umożliwia także manipulację rączkami podczas posiłku. Istotna jest również kwestia ustawienia barków – nie powinny być one uniesione. Warto zwrócić uwagę na kąt prosty w stawach biodrowych i kolanowych. Obie stopy powinny być oparte na podnóżku.
Podsumowując, rozszerzanie diety można, a nawet trzeba rozpocząć w pozycji siedzącej, nawet jeśli dziecko samodzielnie nie siada. Powinien być to siad z podporem na kolanach rodzica, a w miarę poprawy kontroli postawy dziecka, siad w krzesełku do karmienia.
Mgr fizjoterapii, terapeuta NDT-Bobath
Piśmiennictwo:
1. Białek-Dratwa A., Soczewka M., Grochowska-Niedworok E. Rozszerzanie diety niemowlęcia z wykorzystaniem metody baby-led weaning („bobas lubi wybór"). (Polish). Pediatria i Medycyna Rodzinna (Paediatrics & Family Medicine). 2020;16(4): 362.
2. Cattaneo A, Fallon M, Kewitz G et al.: Żywienie niemowląt i małych dzieci: standardy postępowania dla Unii Europejskiej. 2007. Available from: http://cnol.kobiety.med.pl/wp-content/uploads/2019/01/ standardy_zywienia_EU.pdf.
3. Korth K., Rendell L. Feeding intervention, w: Case-Smith J., O’Briend J. Occupational Therapy for childrenand adolescents (7th ed.) 2015: 389-460.
4. Logemann JA. Critical Factors in the Oral Control Needed for Chewing and Swallowing. J Texture Stud. 2014;45(3):173-179.
5. Schwarzenberg SJ, Georgieff MK. Advocacy for improving nutrition in the first 1000 days to support childhood development and adult health. Pediatrics 2018; 141(2).